Stan Rams

Het jubileumjaar van Amsterdam 750 nadert zijn grande finale. Daarom pakt 750 in 750 seconden nog één keer groots uit: een extra lange uitzending vol speciale gasten, muziek en taart. Met presentator Jasmine Jonell blikken we terug op een jaar waarin de stad volop feest heeft gevierd, en kijken we naar de toekomst van de stad.

Programmadirecteur van Amsterdam 750, Sietse Bakker, schuift als eerste bij Jasmine aan. Hij deelt zijn persoonlijke hoogtepunten en blikt terug op het afgelopen feestjaar, dat volgens hem voorbij is gevlogen. “Dit feestjaar bracht alle Amsterdammers, initiatiefnemers en organisaties samen,” vertelt Bakker trots. Ook Gaby Hechavarria Machin, verslaggever van Uit in Amsterdam, neemt plaats aan tafel. Zij dook het afgelopen jaar in de bruisende culturele 750 agenda van de stad en vertelt welke voorstellingen en evenementen haar het meest zijn bijgebleven.

Eigentijdse versie van nummer ‘Amsterdam’ door Nikia Saunders

De studio barst daarna los met een optreden van soulzangeres Nikia Saunders, winnares van Bijlmer Got Talent 2025. Zij verrast het publiek met haar eigen versie van ‘Amsterdam’ van Maggie MacNeal, de Nederlandse inzending voor het Eurovisie Songfestival van 1980. En ja, dat betekent een echt feestje in de studio.

Driekwartduizend jaar Amsterdam

Samensteller en auteur Nicole O’Niel vertelt over het boek ‘Driekwartduizend jaar Amsterdam’: een literaire estafette waarin meerdere schrijvers en dichters samenwerkten aan een eerbetoon aan de stad. Afgelopen jaar schreven zij verhalen, gedichten, columns en meer, als reactie of antwoord op een vraag van een voor hun onbekende voorganger. Jeugdboekenschrijver Zindzi Zevenbergen leest een fragment voor uit haar verhaal over duiven in Amsterdam.

Amsterdam over 50 en 750 jaar

Tot slot kijkt Koert van Mensvoort – kunstenaar, filosoof en technoloog – naar de toekomst van de stad. Met zijn optimistische toekomstvisie schetst hij als visionair een beeld van hoe Amsterdam eruit zou kunnen zien over 50, of zelfs 750 jaar. 

Een ode aan Amsterdam 

De uitzending eindigt groots, met een bijzondere ode aan de stad: het Weespertrekvaart Mannenkoor zingt Amsterdam toe, onder begeleiding van twee accordeons. Met hun warme, muzikale eerbetoon ontroeren ze iedereen in de studio.

De feestelijkheden van het jubileumjaar worden afgesloten op 27 oktober met de Nationale Viering Amsterdam 750 jaar, een muzikaal concert op Museumplein, dat live wordt uitgezonden op NPO 1 vanaf ongeveer 20:30 uur.

Voor meer dan duizend mensen tot ver na middernacht draaien tijdens Amsterdam Dance Event (ADE). Het klinkt niet heel opvallend, maar wel als dj en organisator pas vijftien jaar oud is. Luuk Rooks, artiestennaam Roox, doet het eind deze maand en hoopt op die manier jong talent een podium te geven. Spannend? Ja, maar hij is heilig overtuigd dat het een succes wordt.

Luuk weet nog dat hij toen hij drie was achter een draaitafel in de winkel stond: “Dus het zat er al in toen ik jong was.” En ook al is hij nog steeds heel jong, hij is nu sinds een paar jaar echt aan een carrière aan het werken. Hij kwam bij andere feesten niet aan klussen en dus besloot hij het heft in eigen handen te nemen.

18 plus en middernacht

Het is voor hem als jonge dj behoorlijk lastig om aan de weg te timmeren: “Je zit met heel veel regels, clubs die 18 of 21 plus zijn en dan kom je daar niet tussen. En daarbij zit je met tijdstippen waarop je niet voor anderen mag werken.”

Daar heeft hij iets op bedacht; omdat het in het verlengde van een schoolproject is en hij een honoursprogramma heeft gekregen om dit soort dingen te kunnen doen, mag het. Maar andere artiesten mogen dus niet minderjarig zijn. Dat laatste had Luuk wel het liefst gezien, want andere leeftijdsgenoten ook een podium bieden lijkt hem fantastisch.

“Je hebt wel Martin Garrix bijvoorbeeld die op zijn zestiende doorbrak. Er zijn ook wel regels hoe het wel kan, bijvoorbeeld op festivals. Maar voor veel clubs is dat niet de moeite waard.” Luuk kijkt de zaal in waar straks meer dan duizend mensen staan te feesten: “Ik heb er echt zin in, later wil ik voor hele festivalvelden vol optreden.”

Het feest bij The Other Side op de Rigakade is op 25 oktober is alleen te boeken als je achttien jaar of ouder bent, wat betekent dat Luuk tussen allemaal feestpubliek staat dat dingen doet die hij zelf nog niet mag: “Dat is wel een beetje gek, en ik heb het daar goed met mijn ouders over gehad. Ik doe dat zelf niet, en de focus ligt op een vet feest neerzetten.”

Roox is de enige minderjarige artiest van een hele rits talentvolle dj’s die zullen optreden die nacht. 

De serie ‘Ferry Tales’ reist interviewer Waldy van Geenen heen en weer op de pont tussen CS en de NDSM-werf. Hier knoopt hij spontane gesprekken aan met reizigers. In deze aflevering spreken we de van Aruba afkomstige Aníbal die rechten studeert in de stad.

“Ik ben een beetje ‘underdressed’, ik zou mezelf ook niet aannemen”, zegt hij terwijl hij erbij lacht. Aníbal Villegas Hernández is in z’n korte broek met skateboard tussen de benen op weg van het Centraal Station naar de NDSM-werf. Hij heeft er een sollicitatiegesprek bij een restaurant aan de kade. “Ik studeer rechten aan de UvA en zoek een zomerbaantje. Maar het is een tijdje geleden dat ik met een vol dienblad heb rondgelopen.” De laatste keer dat hij dat deed was jaren terug bij een restaurant op Aruba waar hij al sinds kleins af aan woont.

“Ik ben rechten gaan studeren omdat ik mensen wil helpen. Ik doe het eigenlijk al een beetje.” In zijn eigen tijd verleent Aníbal juridische diensten en verdedigt hij cliënten. “Vandaag is toevallig de tweede dag van een dwangsom voor de overheid, in een zaak die ik laatst gewonnen heb voor een vrouw.” Hij stond de vrouw bij in een zaak voor het krijgen van haar verblijfsvergunning. “Het leek heel erg op mijn eigen zaak, vandaar dat ik dacht dat het wel zou kunnen lukken. Het gevoel dat je krijgt als je mensen hun recht kan laten halen, dat is onbeschrijfelijk. Zo fijn om mensen weer hun geloof in de rechtsstaat te herstellen.”

Van origine afkomstig uit Venezuela groeide Aníbal dus op op Aruba. Hij ziet zichzelf dan ook eerder als Arubaan. Toen een aantal jaar terug zijn verblijfsvergunning niet werd verlengd vond hij dat raar. “Om de twee jaar werd het verlengd sinds ik klein ben, het gekke was dat de meeste juridische adviseurs op Aruba er geen raad mee wisten. Ik heb uiteindelijk mezelf verdedigd, nog voor ik rechten deed. En ik heb uiteindelijk gewonnen.”

Met zijn Nederlands staatsburgerschap op zak is het deze ervaring die Aníbal naar Amsterdam bracht om hier rechten te studeren. “Mijn ervaring met de advocaten daar was niet zo positief, misschien hebben ze nooit hun kennis bijgespijkerd en is hun kennis verouderd. Het was in elk geval makkelijker mijn keuze te maken om hier te studeren.”

De serie ‘Ferry Tales’ is onderdeel van het programma Damsko.

In deze aflevering van OBA Live staan de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen centraal. Politiek verslaggever van AT5 Nicolaï Brannan bereidt zich al weken voor op de aankomende AT5-verkiezingsdebatten. Ook TikTokfenomeen en LUBACH verslaggever Ezra van Hamelen schuift aan, die met een humoristische blik de campagnetijd aanschouwt. Zangeres néomí won de Edison 2025 en speelt haar onlangs uitgekomen nummerTrigger. 

Politiek verslaggever Nicolaï Brannan zit met een flinke stapel partijprogramma’s aan tafel. Aankomende weken zal hij de AT5-verkiezingsdebatten met de landelijke lijsttrekkers leiden. Als Amsterdamse politiek verslaggever kijkt Nicolaï met verbazing naar de Haagse politiek: “In Amsterdam is het een stuk vriendelijker en een stuk inhoudelijker”. Voor de lijsttrekkersdebatten spit hij alle verkiezingsprogramma’s grondig door, wat zelfs voor een politiek verslaggever niet altijd even spannend is: “Het zijn goede stukken voor ’s avonds, als je wil slapen”. 

Komiek Ezra van Hamelen is de jongste verslaggever bij het satirische nieuwsprogramma LUBACH. Sinds 2021 maakt Ezra komische sketches van herkenbare situaties, onder andere over de Nederlandse politiek. Volgens Ezra levert de verkiezingstijd een hoop grappige momenten op: “Ik hou van campagnetijd, ook omdat lijsttrekkers en politici zichzelf voor schut gaan zetten”. Als Arjen Lubach hem belt voor een positie als verslaggever, weet hij niet hoe snel hij ‘ja’ moet zeggen: “Het was wel een droom voor mij om daar te kunnen werken”. 

Het winnen van de Edison 2025 kwam voor néomí als een totale verrassing. Ze is natuurlijk ontzettend blij, maar: “De weg naar het beeldje toe is zoveel meer waard dan het winnen”. Het volgende hoogtepunt laat niet lang op zich wachten:  op 31 oktober komt haar nieuwe EP uit getiteld: Another Year Will Pass. 

Waar ligt het Theo van Goghpark of wat was Magna Plaza voor het een winkelcentrum werd.  Zomaar wat vragen die voorbij kunnen komen in de Grote Amsterdam Quiz, dé quiz met vragen over de stad. Bij het MBO College Amsterdam op de Da Costastraat in West streden teams van vier voor een plek in de finale. Ondanks de spanning en het kraken van de hersenen was het een geslaagde en vooral gezellige avond. 

De vragen liepen behoorlijk uiteen op deze quizavond. Soms kostte het slechts secondes om het juiste antwoord te raden en bij andere vragen keken de spelers elkaar hoopvol aan, maar was het antwoord slechts een gok. 

Lang balen van slechte antwoorden was er voor de studenten overigens niet bij. Speciaal voor deze avond was het in een Jordanees jasje gestoken met optredens van verschillende artiesten, waaronder Wesly Bronkhorst. Zijn hit Amalia schalde loeihard door de speakers en dat kon rekenen op veel bijval van de studenten, tot een polonaise aan toe.

De quiz wordt ook dit jaar weer door de gehele stad in horecagelegenheden, bibliotheken en andere bijzondere locaties gehouden. De voorrondes zijn tot en met komende zondag, mocht je nog mee willen doen, check deze link.

De winnaars van alle locaties die meededen strijden op zaterdag 25 oktober in de finale van De Grote Amsterdam Quiz. Die wordt gehouden in de Beurs van Berlage en is ook live te zien op AT5. 

De muur van een monumentaal pand aan de Robijnstraat in de Pijp wordt onder handen genomen door kunstenaar Lars Brehm. Na een initiatief uit de buurt is hij, uit een selectie van drie ontwerpen van verschillende kunstenaars, gekozen om wat kleur aan te brengen op de gevel. Uniek, want het pand heeft de status van monument. Maar volgens het stadsdeel is er zorgvuldig onderzoek gedaan en is het resultaat volgens hen beter dan hoe de muur er hiervoor uitzag. 

Graffiti, grauwe kleuren en een vervallen uitstraling. De ergernis bij buurtbewoner Rhonda de Gier was de aanleiding voor de kleurrijke toevoeging aan de straat. “Het hele gebouw was oud en krakkemikkig en een beetje lelijk”, blikt ze terug. “De muur was ook vervallen en onderaan kwam graffiti na graffiti. 

Samenwerking 

Ze kwam in contact met mensen van het Street Art Museum Amsterdam (SAMA), die haar wilden helpen iets te doen aan de grauwe muur. Het is hen uiteindelijk gelukt om in samenwerking met stadsdeel Zuid een buurtinitiatief op te zetten. Via die weg werd een aanvraag gedaan en kreeg het idee vorm. Een succes voor de buurt en voor het SAMA. Het museum maakt zich al langer hard voor het toestaan van muurschilderingen in de stad.

Monumentaal pand 

Al kostte dit project op deze plek nogal wat tijd. “Och, my god, wat was het een proces, ik ben er grijzer van geworden”, lacht Rhonda. Het bleek namelijk te gaan om een monumentaal pand en dan moet er extra goed gekeken worden of een muurschildering kan worden toegestaan.

Het stadsdeel heeft daar onderzoek naar laten doen, vertelt stadsdeelbestuurder Flora Breemer. “Onze afdeling monumenten en archeologie heeft goed gekeken, het stadscuratorium heeft goed gekeken”, beschrijft ze. “Uiteindelijk hebben ze geconstateerd dat hoe de muur erbij lag, namelijk niet zo fraai, slechter was dan hoe hij er nu uitziet. Er zit nu ook nieuw pleisterwerk op en dat is het moment om een muurschildering aan te brengen.”

Dat betekende groen licht, maar toen startte een nieuw proces. De buurt werd op de hoogte gebracht en gevraagd mee te denken in het proces. Uiteindelijk waren er drie kunstenaars, met alledrie een ander ontwerp en een andere stijl, in de race.  De buurt mocht stemmen en de keuze viel op Lars Brehm.

Thema als ‘frictiemoment’

Hij moest dan wel iets maken binnen het thema ‘klimaat’. “Ik denk dat daar wel een frictiemoment ligt van: hoe ver ga je erin mee”, legt de kunstenaar uit. “Ik kreeg uiteindelijk wel het verzoek van: er moeten iets van bloemen in. Dat doe ik normaal gesproken niet.”

Maar hij bewoog mee en verwerkte het in zijn ontwerp. Daar is verder een zeer prominente plek voor de Amsterdamse Stedenmaagd in te zien. “Het pand waar ik het op maak was vroeger een oude diamantfabriek”, geeft hij aan. “Dat zie je terug in het watergedeelte. En dat vertaalt in dit geval het thema klimaat, omdat de stedenmaagd deels onder water zit. En je ziet het al, de bloemen onderop zijn toegevoegd.”

Dat spanningsveld tussen artistieke vrijheid en wensen van de buurt herkent stadsdeelbestuurder Breemer. Zij ziet het niet als een beperking dat er bij deze opdracht bijvoorbeeld het thema ‘klimaat’ werd opgelegd. “Nou, er zullen kunstenaars geweest zijn die hebben gedacht: dit beperkt mij teveel”, aldus Breemer. “Die doen dan niet mee. Maar er zijn ook kunstenaars die dachten: hier voel ik wat bij en hier kan ik wat mee. Die hebben een voorstel gemaakt.”

De buurt lijkt dus tevreden met het werk van Brehm, al zeggen buurtbewoners ook dat ze graag volledige regie hadden gehad en bijvoorbeeld als thema de geschiedenis van de eigen buurt hadden willen kiezen. Nu de kunstenaar aardig onderweg is, klinkt daarover wel berusting. “Nou, dit was mijn derde keuze”, aldus buurtbewoner Simone Mesman. “Mijn keuze was het niet, maar de meerderheid heeft gestemd en daar heb ik me bij aan te sluiten.”

Blijer is Rhonda de Gier, die sinds dat kunstenaar Brehm begonnen is, elke dag met haar stoel en tafel een kop koffie drinkt en naar het werk kijkt. “Elke dag kom ik buiten, ga ik daar met het tafeltje staan en de buren komen langs. Dan hebben we er gesprekken over en we drinken koffie samen en het verbindt. Kunst verbindt.” 

Het werk wordt officieel onthuld op 16 oktober. 

De vriendinnen van One Lung Choir bestaan pas drie maanden, maar hebben inmiddels een paar optredens achter de rug en een wachtlijst met daarop zo’n veertig mensen die graag willen meezingen. En dit is niet het enige zangkoor met een lange wachtlijst, blijkt uit een korte rondgang van AT5. Zingen in een koor lijkt populairder dan ooit. 

Om de week oefenen de meiden van One Lung Choir in cultureel studentencentrum CREA op het Roeterseiland. De zussen Kee en Tina hebben het een beetje in gang gezet. Tina: “We vonden het heel gezellig om met vriendinnen te zingen. Kee zit op het conservatorium en die moest een stage lopen, en zo is het ontstaan eigenlijk. Toen gingen we samen zingen”

Kee: “We begonnen in deze ruimte met een groepje van zeven mensen. Nu zitten er in de groepschat iets van dertig mensen, maar we zijn meestal met een groep van rond de twintig.” Tina: “Met een wachtrij van 25 ongeveer.”

“Nee, want we hebben ook nog de DM’s,” onderbreekt Kee haar zus. “Dus iets van 40 mensen in de wachtrij.”

In het Westerpark oefenen de mannen van het Gay Men’s Chorus voor een optreden in Londen. Het zangkoor viert het 10-jarig bestaan en bestaat uit zo’n 90 man. Maar dat hadden er gemakkelijk twee keer zo veel kunnen zijn, vertelt koorlid Tim. “Waar we 3 of 4 jaar geleden nog open aanmeldingen hadden – dus als je wilde kon je er gelijk bij – hebben we nu een wachtlijst van 100 mensen.”

Corona

Volgens Tim is het aantal geïnteresseerden toegenomen sinds corona. “Veel mensen zijn toch weer hobby’s of groepshobby’s gaan zoeken. Het is ontzettend populair geworden inderdaad.”

Het koor telt meer dan dertig nationaliteiten. Joey uit Libanon kwam vijf jaar geleden bij het koor. “Als een gay persoon was het moeilijk om in het Midden-Oosten geaccepteerd te worden. Dus ik voel me gezegend en ik ben dankbaar voor de kans die ik hier heb gekregen.” Nicky zingt nu vier jaar mee met het Gay Men’s Chorus. “Ik was op zoek naar een community en ook een plek waar ik een hobby kon delen. Ik hou van muziek en van zingen. Vandaar dat ik bij het Gay Men’s Chorus terechtkwam.”

AT5 is bij twee zangkoren langsgegaan, maar heeft ook nog een rondje gebeld. Daaruit blijkt dat ook andere koren merken dat het samenzingen in populariteit is toegenomen:

De vriendinnen van One Lung Choir gaan inmiddels helemaal los op ‘Father Figure’ van George Michael. Had het zangkoor ooit een stoffig imago misschien, stoffig is dit zangkoor zeker niet. “Voor ons in ieder geval niet,” zegt Kee. “Maar dat er zoveel jonge mensen geïnteresseerd zijn hadden wij ook niet verwacht.”

 Muziekdocent Ilse te Lintel Hekkert – die ook andere koren onder haar hoede heeft – heeft er wel een verklaring voor. “Ik denk sowieso dat als mensen dit koor zien optreden, zien dat er heel veel plezier van afspat. Hippe liedjes met leuke jonge meiden bij elkaar.” Kee: “Ik denk dat we het leuker aankleden met muziek die we zelf leuk vinden. Je kan van een koor maken wat je wil natuurlijk.” Tina: “Ja, en je wordt er gewoon heel vrolijk van.”